Nauwe blik

Als je zo moe bent als ik nu, dan wordt je wereld klein. Je kunt geen energie meer opbrengen voor nieuwe dingen, je wordt boos om kleine dingen en het liefst zou je direct na de maaltijd gaan slapen. Dat gaat wel weer over, dat weet je, maar het is toch niet echt een fijne ervaring.

Ik vraag me wel eens af of dat de reden was waarom arme lieden niet zoveel reisden vroeger. Nou is dat ook niet helemaal waar, maar over het algemeen waren werklieden alleen op pad om brood te verdienen. Letterlijk brood, beleg was al een luxe.

Als je 14 uur werkt en 8 uur slaapt, dan heb je nog 2 uur voor andere dingen. Reistijd, wassen, eten, huishouden, de moestuin, de kinders, het vee. Als je als kind 14 uur werkt, dan heb je geen tijd over want je moet nog langer slapen dan een volwassene. En al deden ze per uur echt niet zo veel als wij met hun hoofd, lichamelijk was het werk toch ook echt zwaar. Van gerookt spek en roggebrood, met om 9 uur 's avonds nog pap en dan de bedstee in kwamen ze niet aan. Sterker nog, ze hadden vaak nog honger. En dan heb je het toch over een dieet van zo'n 3000 caloriën per persoon per dag. Gezond was het natuurlijk niet, maar voedzaam wel.

Marinus van der Lubbe was ook arm, maar hij reisde wel. Hij was een ontdekker, hij wou leren, en hij had haarfijn door dat de verdeling van welvaart onrechtvaardig was. Nou was de gemiddelde notabele in die tijd minder rijk dan Jan Modaal vandaag, maar toch. Er waren zeker ook rijjke mensen, en dan zijn kinderen met honger niet te verkroppen.

De eerste keer dat ik zelf echt de schrijnende tegenstelling vlakbij elkaar zag was in Turijn. De stad kiebelt van de kerkjes, als je op een straathoek in het centrum staat zie je er altijd minstens 3. En al die kerkjes liggen, hangen en staan vol goud. De straten van de stad kiebelen van de dure winkels. Restaurants waar ik het niet eens aandurf om koffie te bestellen, want die kan zomaar 10 euri kosten.

In Turijn zit Fiat. Voor Fiat werken arme koreanen. En die koreanen zijn illegaal en wonen in krotten van golfplaat. Buiten het centrum, buiten de buitenwijken, maar wel in Turijn. Geen achtergebleven gebied, rijk, geen nood. Maar die koreanen moeten elke dag lang reizen om bij Fiat te komen, lang werken, ze hebben geen rechten, geen welvaart, geen vangnet, geen huis. Ze voelen zich waarschijnlijk net zo als onze voorouders van nog geen 5 generaties geleden. Zou hun wereld ook zo klein zijn?